بررسی اثر گلپر تازه و عصاره آن بر ماندگاری گوشت شترمرغ

با فرمت قابل ویرایش word - پایان نامه بررسی اثر گلپر تازه و عصاره آن بر ماندگاری گوشت شترمرغ طی نگهداری در یخچال

چکیده

گوشت شترمرغ که در گروه گوشت های قرمز طبقه بندی می شود، از ارزش غذایی بسیار بالایی برخورداراست، طوری که می توان گفت یکی از کم چرب ترین و سالم ترین نمونه های گوشت قرمز در دسترس است. Heracleum Persicum یا گیاه گلپر ایرانی(از خانواده Apiaceae) یکی از 10 گونه جنس هراکلوم در ایران است. پژوهش حاضر، با توجه به خواص ضدمیکروبی گیاه گلپر و همچنین فراوانی آن در کشور، به بررسی امکان افزایش عمر ماندگاری گوشت شترمرغ در دمای یخچال می پردازد. بدین منظور، از گیاه تازه و عصاره اتانولی گلپر و با درصد های 5/0، 5/1 و 5/2 % وزنی-وزنی در گوشت شترمرغ استفاده شد. نمونه های گوشت طی 10 روز نگهداری در دمای یخچال در روزهای صفر، 1، 3، 5، 7 و 10 از نظر کیفی مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای مورد بررسی pH، آزمون های میکروبی، میوگلوبین و پارامترهای آن، مقدار تیوباربیتوریک اسید و ارزیابی حسی بود. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، طبق نتایج بدست آمده افزایش غلظت عصاره و گیاه گلپر نسبت به نمونه شاهد سبب کاهش معنی دار میزان تیوباربیتوریک اسید، تعداد کل باکتری ها، تعداد کپک و مخمر و تعداد اشرشیاکلی گوشت شترمرغ شد (05/0p<)، ولی بر میزان pH، میوگلوبین، اکسی میوگلوبین و مت میوگلوبین اثر معنی داری نداشت (05/0p>). نتایج تجزیه واریانس نشان داد که میزان پارامترهای pH، رشد کلی باکتری ها، اشرشیاکلی، کپک و مخمر و مت میوگلوبین طی زمان ماندگاری تا روز دهم افزایش معنی دار داشت که این افزایش برای نمونه های شاهد بیش از سایر نمونه ها بود، میزان تیوباربیتوریک اسید نیز طی زمان ماندگاری تا روز هفتم، افزایش معنی داری داشت که این افزایش برای نمونه های شاهد بیش از سایر نمونه ها بود (05/0p<). در ارزیابی حسی، بیشترین میزان پذیرش کلی نمونه ها، مربوط به نمونه های گوشت شترمرغ حاوی گیاه تازه گلپر با غلظت  5/0 درصد بود

1-1-مقدمه

ترکیبات ضدمیکروبی گیاهی یکی از منابع با ارزش در پزشکی به شمار می آیند و در نتیجه گسترش بیماری های عفونی، شناسایی تعداد بیشتری از این عصاره ها و ترکیبات در درمان بیماران مفید خواهد بود. با توجه به تحقیقات به عمل آمده بر روی گیاه گلپر ایرانی، خاصیت ضد میکروبی عصاره متانولی این گیاه ثابت شده است (ناظمی و همکاران، 1384). با توجه به استفاده از نگهدارنه های سنتزی و اثرات سوء ثابت شده این مواد بر روی سلامت انسان، تلاش برای جایگزین نمودن نگهدارنده های ضد میکروبی طبیعی از جمله گیاهان دارویی، به جای نگهدارنده های سنتزی مضر زیاد شد(اشراقی، 1386). از آنجایی که گلپر ایرانی را به عنوان یک عامل ضدمیکروب، طعم دهنده بومی، عامل ضد نفخ و آنتی اکسیدان طبیعی می شناسیم، در این پژوهش اثر گیاه و عصاره اتانولی گلپر بر روی ماندگاری گوشت شترمرغ بسته بندی شده در یخچال در طی دوره نگهداری بررسی شد.

1-2- معرفی گوشت شترمرغ

در عصر جدید یک تغییر گسترده جهانی در مسیر خوردن گوشت های سالم رخ داده  است و این امر موجب محبوبیت روز افزون گوشت شترمرغ[1] که کلسترل و چربی کمتری دارد و نیز  اسید های چرب اشباع نشده بیشتری نسبت به گوشت گاو دارد، شد (پالری و همکاران[2]، 1997).

در صنعت شترمرغ اخیرا توجه بازار از چرم که محصول بسیار مهمی از شترمرغ است به سمت صنعت گوشت تغییر یافته است. پرورش شترمرغ به طور تجاری بیشتر در آفریقای جنوبی بوده است اما امروزه این نوع پرورش در کشور های دیگر نیز صورت می گیرد. گوشت شترمرغ به خاطر محبوبیت و نیز ارزش غذایی بالای قابل توجهش خیلی سریع در جوامع غرب به رقیب گوشت قرمز در بازار تبدیل شد (آلونسو- کالجا[3]، 2004).

در دهه اخیر علاقه بسیار زیادی برای پرورش و تولید مثل شترمرغ در سراسر جهان مشاهده شده است (کوپر[4]، 2004، 2007، 2008؛ هوربان ژوک[5]، 2004، 2007). یکی از دلایل این علاقه مندی مربوط به تنوع در استفاده شترمرغ می باشد که این محصولات عبارتند از گوشت، پوست، پر و نیز تخم های این پرنده (سلز[6]، 1999؛ هوربان ژوک، 1998، 2000، 2002، 2004؛ کوپر و هوربان ژوک، 2004؛ کاوکا[7]، 2007). در ضمن باید خاطر نشان کرد به علت مشکلات به وجود آمده از دیوکسین[8] در سال 1999 در بلژیک و نیز دومین مرحله شیوع آنسفالوپاتی اسفنجی شکل گاوی[9] در سال 2000 در اروپا و نیز به علت بیماری های موجود در پا و دهان در سال 2001 در انگلیس[10] تقاضا برای استفاده از گوشت شترمرغ افزایش یافته است (هوربان ژوک، 2008). در آن زمان مصرف گوشت در اروپا کم شد و مصرف کنندگان به دنبال جایگزین گوشت قرمز مثل گوشت شترمرغ بودند. در حال حاضر به طور رایج بزرگترین بازار گوشت شترمرغ در اروپا است که عمدتاً از آفریقای جنوبی، اسرائیل و حتی استرالیا تامین می گردد (هوربان ژوک، 2008).

هنوز آفریقای جنوبی بزرگ ترین صادر کننده این نوع گوشت می باشد (لوری[11] و لدوارد[12]، 2006).

1-3-معرفی گیاهان دارویی

علم شناسایی و استفاده از گیاهان دارویی به قدمت عمر انسان است. تا قبل از قرن 19 میلادی استفاده از منابع طبیعی و عمدتا گیاهان از راه های اصلی درمان بیماری ها بوده است. اما پیشرفت سریع علم شیمی و کمبود منابع طبیعی باعث شد که ترکیبات شیمیایی جدید جایگزین داروهای گیاهی شود (حقیقتی، 1382؛ کوکوزکا[13]، 2002).

امروزه مجددا دانشمندان بسیاری از رشته های گوناگون به داروهای گیاهی روی آورده اند. اثرات ضدمیکروبی، ضد قارچی و ضد سرطانی در گیاهان ایرانی سرمنشا بسیاری از تحقیقات بوده و به سرانجام رسیدن این تحقیقات می تواند سبب خودکفایی و استقلال در صنایع دارویی کشور شود. با توجه به اینکه در حال حاضر اکثر مواد اولیه دارویی در ایران ساخته نشده و نیاز به واردات این کالاها وجود دارد و از طرفی مقاوم شدن باکتری ها نسبت به داروهای ساختگی شیمیایی، نیاز به بررسی و تولید انواع مواد ضدمیکروبی گیاهی به نظر منطقی می رسد (امیدبیگی، 1379).

ترکیبات ضدمیکروبی گیاهی یکی از منابع با ارزش در پزشکی به شمار می آیند و در نتیجه گسترش بیماری های عفونی، شناسایی تعداد بیشتری از این عصاره ها و ترکیبات در درمان بیماران مفید خواهد بود. ترکیبات ضدمیکروبی با منبع گیاهی دارای قابلیت درمانی بی شماری هستند، آنها نه تنها در درمان بیماری های عفونی موثرند، بلکه به طور همزمان تعداد زیادی از اثرات جانبی را که اغلب با ترکیبات ضد میکروبی همراه هستند، کاهش می دهند (اشراقی، 1388؛ کوکوزکا، 2002).

با توجه به تحقیقات به عمل آمده بر روی گیاه گلپر ایرانی، خاصیت ضد میکروبی عصاره متانولی این گیاه ثابت شده است (ناظمی، 1384).

پایان نامه کارشناسی ارشد

و......