بررسی اثر تراکم و تاریخ کاشت بر روی کمیت و کیفیت سیر

فهرست مطالب

عنوان	صفحه
فصل اول- مقدمه	1
1-1مقدمه	2
فصل دوم- مروری بر پژوهش های پیشین	6
فصل سوم - مواد و روشها	27
3-1 موقعیت جغرافیایی شهرستان دامغان و حومۀ آن	28
3-2طرح آماری و تیمارها	30
3-3عملیات زراعی	30
3-4صفات مورد بررسی	31
3-5تجزیه‌های آماری	31
فصل چهارم - نتایج و بحث	32
4-1ارتفاع گیاه	33
4-2میانگین وزن تر سیر	46
4-3میانگین وزن خشک سیر	47
4-4عملکرد سیر در واحد سطح (وزن تر)	47
4-5عملکرد سیر در واحد سطح (وزن خشک)	49
4-6میانگین طول و قطر سیرچه	49
4-7میانگین تعداد و وزن سیرچه	50
4-8میزان آلیسین	51
فصل پنجم - نتیجه گیری	53
نتیجه‌گیری	54
منابع	55
چکیده لاتین	65

فهرست جداول

جدول2-1 . کشورهای عمده وارد کننده و صادر کننده گیاهان دارویی و معطر در خلال سالهای 2003-1991	12
جدول3-1. مشخصات جغرافیایی محل اجرا	29
جدول 3-2. خصوصیات هواشناسی شهرستان دامغان( سال1389)	30
جدول 4-1. نتایج تجزیه واریانس برای صفات مورد بررسی در گیاه سیر	34
جدول 4-2. مقایسه میانگین اثر ساده تاریخ کاشت بر صفات مورد بررسی در گیاه سیر با استفاده از آزمون دانکن	36
جدول 4-3. مقایسه میانگین اثر ساده اکوتیپ بر صفات مورد بررسی در گیاه سیر با استفاده از آزمون دانکن	37
جدول 4-4. مقایسه میانگین اثر ساده تراکم کاشت بر صفات مورد بررسی در گیاه سیر با استفاده از آزمون دانکن	38
جدول 4-5. مقایسه میانگین اثر متقابل اکوتیپ و تاریخ کاشت بر صفات مورد بررسی در گیاه سیر با استفاده از آزمون دانکن	39
جدول 4-6. مقایسه میانگین اثر متقابل تاریخ کاشت و تراکم کاشت بر صفات مورد بررسی در گیاه سیر با استفاده از آزمون دانکن	40
جدول 4-7. مقایسه میانگین اثر متقابل اکوتیپ و تراکم کاشت بر صفات مورد بررسی در گیاه سیر با استفاده از آزمون دانکن	42
جدول 4-8. ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه در گیاه سیر	43

فهرست اشکال

شکل 3-1. موقعیت جغرافیایی شهرستان دامغان و حومه (اقتباس از سال نامۀ آماری استان سمنان، 1384)

29

چکیده

سیر(Allium sativum L.) یکی از مهم ترین گیاهان دارویی و صنعتی خانواده Alliaceae می باشد. پیاز سیر مانع از تکثیر سلول‌های سرطانی می شود و دارای قدرت ضدعفونی کنندگی، حشره کشی، ضدقارچ و باکتری ، کاهش دهنده فشار و قند خون، ضد اسهال، تقویت کننده سیستم گوارش و همچنین به عنوان عطر و طعم دهنده مورد استفاده صنایع دارویی و غذایی قرار می‌گیرد تاریخ کاشت و تراکم بوته دو مولفه اصلی و اولیه در زراعت گیاهان محسوب می شوند. تاریخ کاشت یکی از عوامل مهمی است که بر طول دوره رشد رویشی و زایشی و توازن بین آنها و همچنین سایر عوامل تولید، کیفیت برداشت و در نهایت عملکرد تأثیر می گذارد. علاوه بر تاریخ کاشت ، تراکم گیاهی نیز از عوامل مهم تعیین کننده تولید محسوب می شود. یکی از پیش شرط های لازم برای دستیابی به عملکرد بالا، تأمین شرایط مطلوب جهت استفاده از تابش خورشیدی به منظور تولید مواد فتوسنتزی در بالاترین حد کارایی آن است. دست یابی به این هدف با تغییر تراکم بوته و توزیع بوته ها در واحد سطح زمین میسر است لذا یکی از نخستین گام های زراعی کردن یک گیاه، شناخت مطلوب ترین تراکم جهت بهترین استفاده از نهاده ها و عوامل محیطی است.با توجه به اینکه در رابطه با تاریخ کاشت و تراکم مطلوب اکوتیپ های گیاه سیر در منطقه سمنان اطلاعات چندانی وجود ندارد لذا به نظر می رسد انجام تحقیقات در این زمینه می تواند سبب افزایش کمی و کیفی محصول در منطقه گردد. لذا هدف از این مطالعه بررسی اثرات تاریخ کاشت و تراکم بوته بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه سیر می باشد. این آزمایش بصورت کرت های دو بار خرد شده درقالب بلوکهای کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد در پایان طرح علاوه بر عملکرد، اجزای عملکرد که شامل تعداد سیرچه در سیر، وزن سیر ، وزن تر و خشک بوته و غده و اندازه سطح برگ و وزن خشک گیاه نیز مورد ارزیابی قرارخواهند گرفت همچنین خصوصیات کیفی گیاه شامل اسانس گیری سیر نیز در این آزمایش مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت. در یک نتیجه گیری کلی کشت‌های پاییزه مخصوصاً تاریخ کاشت 25 مهر ماه از نظر بسیاری از صفات مثل عملکرد نسبت به کشت بهاره برتری داشتند که طولانی‌تر بودن دوره رشد و نمو و انتقال مواد فتوسنتزی بیشتر به سیر از دلایل عمده آن است، همچنین با افزایش تراکم با وجود کاهش در بسیاری از صفات، عملکرد در واحد سطح افزایش معنی دار نشان داد.

پایان نامه کارشناسی ارشد

بررسی تأثیر انواع بستر و تاریخ کاشت بر رشد و عملکرد و اجزای عملکرد بذر گیاه ریحان

با فرمت قابل ویرایش word - بررسی تأثیر انواع بستر و تاریخ کاشت بر رشد و عملکرد و اجزای عملکرد بذر گیاه ریحان

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                    صفحه

فصل اول- مقدمه کلیات

1- 1- مقدمه. 2

1- 2- گیاه شناسی تیره نعناع. 2

1- 3- تاریخچه کشت ریحان. 4

1- 4- معرفی و اهمیت ریحان. 4

1- 5- خواص دارویی ریحان. 5

1- 6- نیاز های آب و هوایی و خاکی برای تولید بذر گیاه ریحان. 8

1-7- تکثیر مستقیم یا جنسی.. 9

1-8- گلدهی در گیاه ریحان. 9

1-9- گرده افشانی در ریحان. 9

1-10- تولید و مصرف فرآورده های ریحان. 10

1-11- بذر. 11

1-12- مشخصات فیزیکی و شیمیایی بذر ریحان. 12

1-13- ورمی کمپوست (Vermicompost) 12

1-14- پرلیت... 14

1-15- کوکوپیت... 15

1- 16- شلتوک برنج 16

1-17- اهداف تحقیق.. 16

1-18- فرضیه های تحقیق.. 16

فصل دوم- منابع

بررسی منابع تحقیق.................................................................................................................................18

فصل سوم- مواد و روش ها

3-1- محل و زمان اجرای پروژه 25

3-2- مشخصات طرح.. 25

3-3- مراحل انجام کار. 25

3-3-1- نمونه گیری از خاک... 26

3-3-2- تهیه بستر کاشت... 26

3-3-3- زمان سبز شدن. 27

3-3-4- عملیات آبیاری.. 27

3-3-5- عملیات تنک کردن. 27

3-3-6- روش مبارزه با علف های هرز، آفات و بیماری ها. 27

3-4- اندازه گیری صفات رشدی و اجزاء عملکرد بذر گیاه ریحان سبز.... 28

3-4- 1- روش اندازه گیری ارتفاع بوته در مرحله 80 درصد گلدهی.. 29

3-4- 2- روش اندازه گیری تعداد شاخه اصلی، تعداد شاخه فرعی گل دار و تعداد شاخه فرعی فرعی گل دار در هر بوته در مرحله 80 درصد گلدهی............................................................................................29

3-4- 4- روش اندازه گیری طول و وزن تر ریشه در مرحله 80 درصد گلدهی...........................29

3-4-10- روش اندازه گیری تعداد گل آذین در بوته، تعداد چرخه گل در گل آذین و تعداد کل چرخه در بوته در مرحله برداشت...........................................................................................................................31

3-4-11- روش اندازه گیری طول گل آذین ها در بوته..........................................................................31

3-4-17- وزن بذر در هر گل آذین........................................................................................................33

3-4-21- تجزیه و تحلیل داده ها.........................................................................................................34

فصل چهارم- نتایج و بحث

4-1- تأثیر انواع بستر کاشت و تاریخ کاشت بر صفات رشدی ریحان سبز در زمان 80 درصد گلدهی...42

4-1-1- تأثیر انواع بستر کاشت و تاریخ کاشت بر ارتفاع بوته...............................................................42

4-1-2- تأثیر انواع بستر کاشت و تاریخ کاشت بر تعداد شاخه فرعی گلدار در بوته و تعداد شاخه فرعی فرعی گلدار در بوته...............................................................................................................................43

4-1-3- تأثیر انواع بسترکاشت و تاریخ کاشت بر تعداد گره، میان گره و طول میان گره ها....................45

4-1-4- تأثیر انواع بسترکاشت و تاریخ کاشت بر سطح برگ (LA) و شاخص سطح برگ (LAI)...........47

4-1-5- تأثیر انواع بسترکاشت و تاریخ کاشت بر طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه............................48

4-1-6- تأثیر انواع بسترکاشت و تاریخ کاشت بر وزن تر و خشک کل برگ در بوته.............................50

4-2- تأثیر انواع بستر کاشت و تاریخ کاشت بر صفات واجزای عملکرد بذر در ریحان سبز زمان برداشت..................................................................................................................................................52

4-2-1- تأثیر انواع بستر کاشت و تاریخ کاشت بر تعداد گل آذین، طول گل آذین، تعداد چرخه گل در هر گل آذین و تعداد کل چرخه در بوته.................................................................................................52

4-2-2- تأثیر انواع بستر کاشت و تاریخ کاشت بر وزن بذر در بوته، تعداد بذر در بوته، وزن بذر در گل آذین و تعداد بذر در گل آذین................................................................................................................55

4-2-3- تأثیر انواع بستر کاشت و تاریخ کاشت بر تعداد بذر در هر چرخه گل......................................57

4-2-4- تأثیر انواع بستر کاشت و تاریخ کاشت وزن هزار دانه..............................................................58

4-2-5- تأثیر انواع بستر کاشت و تاریخ کاشت بر وزن تر اندام های هوایی و وزن خشک اندام های هوایی ...................................................................................................................................................59

4-2-6- تأثیر انواع بستر کاشت و تاریخ کاشت برعملکرد بیولوژیک.....................................................61

4-2-7- تأثیر انواع بستر کاشت و تاریخ کاشت بر شاخص برداشت (Harvest index )....................62

4-2-8- تأثیر انواع بستر کاشت و تاریخ کاشت بر میزان عملکرد بذر در هکتار.....................................63

4-3- ضرایب همبستگی بین متغییر های اندازه گیری شده زمان 80% گلدهی گیاه ریحان سبز................64

4-4- ضرایب همبستگی بین متغییرهای اندازه گیری شده زمان برداشت گیاه ریحان سبز.......................66

4-5- نتیجه گیری کلی...........................................................................................................................69

4-6- پیشنهادات....................................................................................................................................70

فهرست منابع

عنوان                                                                                                   صفحه

منابع فارسی............................................................................................................................................73

منابع انگلیسی.........................................................................................................................................79

فهرست جداول

عنوان                                                                                                   صفحه

جدول 3- 1- مشخصات هواشناسی شهرستان کلاله در زمان اجرای پروژه..................................................25

جدول 3-2- تجزیه عناصر غذایی موجود در بسترهای مورد آزمایش.....................................................26

جدول4-1- مقایسه میانگین صفات مختلف در انواع بستر و تاریخ کاشت در گیاه ریحان سبز زمان 80 درصد گلدهی.........................................................................................................................................36

جدول4-2- مقایسه میانگین صفات مختلف در انواع بستر و تاریخ کاشت در گیاه ریحان سبز زمان برداشت..................................................................................................................................................39

جدول4-3- ضرایب همبستگی بین متغیرهای اندازه گیری شده زمان 80 % گلدهی گیاه ریحان.............65

جدول4-4- ضرایب همبستگی بین متغیرهای اندازه گیری شده زمان برداشت گیاه ریحان.......................68

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                   صفحه

شکل4-1- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر ارتفاع بوته...............................................................43

شکل4-2- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر تعداد شاخه فرعی گلدار..........................................44

شکل4-3- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر تعداد شاخه فرعی فرعی گلدار................................44

شکل4-4- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر تعداد گره................................................................45

شکل4-5- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر تعداد میان گره.........................................................46

شکل4-6- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر طول میان گره..........................................................46

شکل4-7- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر سطح برگ...............................................................47

شکل4-8- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر شاخص سطح برگ..................................................48

شکل4-9- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر طول ریشه................................................................49

شکل4-10- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر وزن تر ریشه..........................................................49

شکل4-11- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر وزن خشک ریشه...................................................50

شکل4-12- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر وزن تر کل برگ در بوته.......................................51

شکل4-13- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر وزن خشک کل برگ در بوته................................51

شکل4-14- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت تعداد گل آذین در بوته.............................................52

شکل4-15- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت طول گل آذین در بوته...............................................53

شکل4-16- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر تعداد چرخه در هر گل آذین..................................53

شکل4-17- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر تعداد کل چرخه در هر بوته...................................54

شکل4-18- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر وزن کل بذر در هر بوته.........................................55

شکل4-19- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر تعداد کل بذر در هر بوته.......................................55

شکل4-20- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر وزن بذر در گل آذین.............................................56

شکل4-21- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر تعداد بذر در گل آذین...........................................56

شکل4-22- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر تعداد بذر در هر چرخه..........................................57

شکل4-23- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر وزن هزار دانه........................................................58

شکل4-24- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر وزن تر اندام های هوایی........................................59

شکل4-25- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر وزن خشک اندام های هوایی.................................60

شکل4-26- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر عملکرد بیولوژیک..................................................61

شکل4-27- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر شاخص برداشت....................................................62

شکل4-28- اثر متقابل انواع بستر و تاریخ کاشت بر عملکرد بذر

چکیده

 به منظور مطالعه تأثیر انواع بستر و تاریخ کاشت بر میزان تولید عملکرد بذر ریحان در طی     سال های 92- 91 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور بستر در چهار سطح (ورمی کمپوست، پرلیت +کوکوپیت، مخلوط خاک گلدانی و شاهد یا کنترل) و تاریخ کاشت در دو سطح (27 فروردین و 18 اردیبهشت) با 4 تکرار در شهرستان کلاله اجرا شد. زمانی که 80 درصد بوته ها به گل رفتند، تعداد 5 بوته رقابت کننده از هر تیمار پس از حذف اثر حاشیه در سطح باقیمانده هر کرت به طور تصادفی انتخاب و صفات رویشی شامل ارتفاع بوته، فاصله بین گره ها، تعداد گره در بوته، تعداد شاخه های فرعی، سطح برگ، شاخص سطح برگ و وزن کل برگ در بوته با ترازوی حساس تعیین شد. سپس بوته های برداشت شده در تاریکی و در دمای 25 درجه سانتی گراد قرار گرفته و پس از آن صفاتی مانند وزن خشک اندازه گیری شد. پس از حذف حاشیه و خشک شدن یک سوم بالایی بوته ها و رسیدن کامل بذور، تعداد 10 بوته رقابت کننده از هر تیمار، جمع آوری بذور صورت گرفت که در این زمان متغیرهای قابل اندازه گیری شامل طول گل آذین، تعداد گل آذین، تعداد بذر در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه در هکتار بود و پس از تمیز کردن و عبور دانه ها از الک، وزن آنها با ترازوی حساس اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که افزودن ورمی کمپوست (7 تن در هکتار) به خاک باعث بیشترین ارتفاع بوته (18/150 سانتی متر)، تعداد گل آذین در بوته (22/13)، طول گل آذین در بوته (47/31)، تعداد چرخه گل در هر گل آذین (02/17)، تعداد کل چرخه گل در بوته (4/225)، وزن بذر در بوته (36/9 گرم)، تعداد بذر در هر بوته (25/4517)، وزن هزار دانه (07/2 گرم)، عملکرد بیولوژیک (36/4902 کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت (28/15)، عملکرد بذر در هکتار (46/749 کیلو گرم در هکتار) مربوط به تاریخ کاشت اول بود. این مطالعه نشان داد که تیمارهای حاوی کود های آلی و معدنی در مقایسه با شاهد و همچنین تاریخ کاشت اول (27 فروردین) در مقایسه با تاریخ کاشت دوم (18 اردیبهشت) اثرات بهتری بر صفات رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد ریحان داشت. نتایج این تحقیق می تواند در افزایش عملکرد بذر ریحان و نیز برنامه تولید بذر به کار رود.

واژه های کلیدی: ریحان سبز، بستر کاشت، تاریخ کاشت، بذر، عملکرد

پایان نامه کارشناسی ارشد

و......